LÂM TẶC

CHƯƠNG XVII

     Việc gì cũng vậy, cứ phải chờ đợi một chút là Minh Chột bực bội. Mẹ kiếp, họp hành gì thì họp đến cho xong, cứ bắt phải chờ. Cái trò mèo vờn chuột đây mà. Hẹn tám giờ, bây giờ đã chín giờ mà chưa thấy sếp Kim đâu, hỏi cô văn thư thì cô bảo sếp đang hội ý. Gỗ mất thì mất rồi, số lượng gỗ bán, diện tích cây trồng chết đã báo cáo cụ thể rồi, cứ phán, cứ quyết là xong, hội ý hội tứ cái con mẹ gì nữa cơ chứ. Chỉ việc bán gỗ không biết có lòi ra manh mối gì không, chứ hai việc kia ông chấp. Từ trước đến nay có lúc nào cấp trên kiểm tra như thế này đâu. Giỗ chạp, tết nhất chung chi đều đều. ngoài ra, kiếm được cái gì tốt có hưởng một mình đâu, cung tiến đâu vào đấy cả. Chuyện xảy ra vào dịp thằng Trí Vịt nghỉ phép mới oan chứ. Giờ đây, mình thì tường trình, báo cáo, kiểm điểm còn nó cứ phởn phơ. Nhìn cái bản mặt thấy đáng ghét.

     Trong lúc chờ họp, Thoa đọc báo. Trang ba tờ báo có tin viết về việc lâm trường Bình Minh quản lí rừng không chặt để bọn trộm khai thác gỗ quí hiếm. Cuối bài báo có dòng "Lãnh đạo ngành và công an đang điều tra làm rõ". Cô tính đưa tờ báo cho Minh Chột xem nhưng nhìn thấy sếp đi đi lại lại, hút thuốc liên tục nên lại thôi. Trí Vịt có vẻ thản nhiên xem các hình ảnh hoạt động của ngành, các biểu đồ thành tích. Ngoài sân, Huy và Trọng Hói hút thuốc và tán gẫu, bình phẩm về phụ nữ, thỉnh thoảng lại điểm cái điệu cười "75".

     Chín giờ mười lăm phút, sếp Kim, Thắng, chị Hồng - Chủ tịch công đoàn ngành cùng một đồng chí thượng úy công an bước vào phòng họp. Sếp Kim giới thiệu:

     - Đây là đồng chí Ngàn, công an hình sự Tỉnh phối hợp với ngành ta trong việc bảo vệ rừng và phòng chống tội phạm. Lẽ ra đồng chí làm việc riêng với các đồng chí sau cuộc họp này nhưng tôi mời đồng chí họp luôn.

     Sau khi làm thủ tục, công bố nội dung cuộc họp, Thắng - trưởng phòng Tổ chức cán bộ, yêu cầu:

     - Theo như sự chỉ đạo của lãnh đạo, trong cuộc họp này đề nghị đồng chí Minh kiểm điểm các sự việc như lãnh đạo đã yêu cầu, tập trung nhấn mạnh về công tác quản lý, nguyên nhân chủ quan, khách quan của sự việc. Đồng chí Huy kiểm điểm trách nhiệm liên đới. Sau đó các đồng chí tham dự cuộc họp chất vấn, các đồng chí được chất vấn giải trình. Cuối cùng Lãnh đạo kết luận cuộc họp. Việc xử lý hay không xử lý kỷ luật đồng chí Minh, Hội đồng kỷ luật ngành sẽ thông báo sau.

     Chị Hồng đề nghị:

     - Có ba vụ việc, tôi nghĩ chúng ta nên kiểm điểm từng vụ việc một để khỏi phát biểu chồng chéo, dễ đánh giá, dễ ghi biên bản. Việc quan trọng làm trước, vụ việc ít quan trọng làm sau.

Minh Chột đứng dậy:

     - Thưa các đồng chí lãnh đạo, các đồng chí tham dự cuộc họp, tôi có ý kiến như thế này: bản tường trình, kiểm điểm tôi đã gửi các đồng chí rồi, các đồng chí đã đọc, giờ tôi đọc lại thì lâu lắm. Các đồng chí hỏi gì tôi trả lời nấy cho nhanh.

Sếp Kim ghé tai chị Hồng nói nhỏ: "Tính thằng này thế, thôi làm như nó đề nghị cũng được".

Chị Hồng hỏi:

     - Đồng chí trình bày vì sao rừng trồng ở tiểu khu 1a.50 lại chết tới 50%, mà tỷ lệ chết ở đội cô Man Hoa có 6% trong khi ở đội anh Cơ hơn 44%?

     - Khi tập kết cây để trồng đội cô Man Hoa để cây dọc bờ suối, dưới bóng mát nên cây không bị ảnh hưởng. Đội cậu Cơ để cây ngay nơi bãi trồng nên cây bị nắng, với lại khi trồng không không bóc bì bọc bầu ra, cứ để thế trồng.

Sếp Kim hỏi:

     - Thế đồng chí có đi kiểm tra không? Chỉ đạo thế nào?

     - Thưa sếp, tôi có đi kiểm tra một lần, tôi nói với cậu Cơ: "Ông chỉ huy trồng cho đúng kỹ thuật, cây chết là ông chết với tôi đó".

     - Sao đồng chí thấy đội anh Cơ trồng cây không bóc bầu lại không có ý kiến gì?

     - Dạ, lâu nay việc kỹ thuật do anh Trí phụ trách, trước kia anh Trí kiểm tra cũng thấy vậy nhưng có bảo họ xé bầu ra đâu. Với lại tổ của anh Cơ phần lớn công nhân hợp đồng theo thời vụ.

Chị Hồng hỏi Thoa:

     - Đồng chí Thoa cho biết tại sao một số công nhân lâm trường có ý thức làm việc tốt lại nghỉ việc?

Thoa trình bày vì thời gian thử việc quá lâu, trả công không xứng đáng với năng suất, công sức người ta nên họ nghỉ việc.

     - Đồng chí suy nghĩ sao về vấn đề này khi lâm trường đang cần người? Đồng chí đã tham mưu cho đồng chí Minh như thế nào? Chị Hồng hỏi Trí Vịt.

     - Dạ, tôi làm theo sự chỉ đạo của anh Minh.

     - Thế Ban lãnh đạo lâm trường không bàn bạc gì sao?

     - Dạ, người quyết định cuối cùng là giám đốc ạ.

Trí Vịt lập lờ không trả lời câu hỏi "ban lãnh đạo không bàn bạc gì sao" mà đẩy vấn đề sang "người quyết định cuối cùng". Giọng nói hắn như có vẻ có lỗi mà độc hơn nọc rắn hổ chúa. Minh Chột đỏ bừng mặt. Mẹ kiếp! Mới chuyện này thôi mà hắn đã như vậy thì những chuyện sau không biết rồi hắn sẽ nói những gì. Được thôi, trâu chết bò cũng lột da, hãy đợi đấy. Không chừng đi đêm bấy lâu nay với sếp, nhân cơ hội này hắn hất mình chăng. Thôi thì cứ chuẩn bị tinh thần trước. Phải bình tĩnh, hết sức bình tĩnh. Minh Chột chợt nhớ lời khuyên của Mĩ Vân hôm nào: "Đối phó với những kẻ như Trí Vịt anh phải hết sức bình tĩnh, tránh rơi vào bẫy giăng ra của nó. Nhược điểm lớn nhất của anh là tin người".

     - Quản lý nhân sự là việc của đồng chí Minh nhưng giúp việc cho đồng chí Minh là đồng chí  Trí. Dẫu trách niệm cuối cùng là đồng chí Minh đi chăng nữa thì đồng chí Trí cũng có phần trách nhiệm ở trong đó. Còn đồng chí Thoa, với tư cách là Chủ tịch công đoàn cơ sở chưa làm tròn nhiệm vụ giám sát, chưa là chỗ dựa cho anh em công nhân. Tôi có cảm tưởng cung cách quản lý của lãnh đạo lâm trường vừa gia trưởng vừa thờ ơ. Lãnh đạo không quan tâm đến đời sống anh chị em công nhân thì không bao giờ lâm trường hoàn thành nhiệm vụ, tôi tin chắc thế. . .

     Trí Vịt nghĩ thầm trong bụng Minh Chột phen này chết về vụ việc bán gỗ và để mất gỗ nhưng không ngờ việc đó lãnh đạo ngành không đặt nặng trách nhiệm. Về vụ việc Minh Chột bán gỗ, sếp Kim chỉ nói:

     - Chủ trương bán gỗ của lâm trường Bình Minh lãnh đạo ngành đã thông qua, đã cho phép. Số lượng gỗ bán và tiền nong đã kiểm tra không có ván đề gì. Vấn đề ở đây là không phân loại gỗ để định giá bán, như vậy có thất thoát cho lâm trường. Việc này lỗi một phần ở lãnh đạo ngành không chỉ đạo cụ thể, nhưng nếu thấy sơ hở của lãnh đạo ngành mà trục lợi cá nhân thì đáng trách. Tôi tin anh Minh trong chuyện này trong sạch. Chúng ta rút kinh nghiệm.

Thắng hỏi sếp Kim:

     - Em có thể coi đây là kết luận được không ạ, để em chốt biên bản?

Sếp Kim bực mình:

     - Thế tôi nói chơi à?

     - Dạ, em xin lỗi.

Hỏi là hỏi vậy thôi chứ Thắng biết vụ việc này cũng chỉ dừng ở mức độ ấy mà thôi, lúc nãy hội ý trong Ban lãnh đạo sếp Kim cũng đã che chắn cho Minh Chột rồi còn gì. Không che chắn cũng không được, bao nhiêu gỗ lạt "giúp đỡ" các sếp trên đều qua tay Minh Chột cả. Nó có lợi dụng tí chút cũng bù cho những khoản tiếp khách tiệc tùng thâu đêm đó thôi. Biết bao lần lâm trường bán gỗ, hình thức cũng như vậy mà có thấy chỉ đạo rút kinh nghiệm gì đâu. Có chăng dưới bàn tay đạo diễn của Trí Vịt nó kín kẽ hơn, trơn tru hơn. Trí Vịt muốn ngoi lên nhưng với những sự vụ như thế này chưa thể đánh ngã Minh Chột. Với lại Trí Vịt có khôn thì sếp Kim còn là người đẻ ra cái khôn ấy. Ở lâu với sếp, Thắng càng thấy sếp thừa cơ trí để leo lên chức vụ cao hơn. Có lần dư luận râm ran sếp sẽ được đưa lên làm phó chủ tịch tỉnh, hỏi chuyện ấy, sếp cười:

     - Tớ tài năng đâu mà ngồi vào ghế ấy. Với lại tuổi cũng đã lớn rồi. Hay cậu mong tớ đi để lên thay? Lên đó có danh nhưng tôi muốn phải gắn với thực. Danh hão thì cũng chẳng làm gì!

     Trước lúc xử vụ này sếp đã nói thẳng với Thắng là phải bảo vệ Minh Chột. Vì vậy, với cương vị trưởng phòng Tổ chức cán bộ, trong cuộc họp lãnh đạo mở rộng Thắng đã cố gắng trình bày sự việc khách quan nhưng có lợi cho Minh Chột để từ đấy sếp Kim dễ định hướng dư luận, dễ "quyết" hơn. Cho nên, nhìn bề ngoài nhiều người lầm tưởng Trí Vịt thân thiết với sếp Kim nhưng kỳ thực không phải thế. Trí Vịt cống nạp, sếp nhận. Nhưng nhận là một chuyện, cất nhắc là một chuyện. Sếp rất ghét chuyện cấp phó cài bẫy, kéo bè kéo cánh, dùng mọi thủ đoạn để diệt cấp trưởng. Quan điểm của sếp phải là:

Cấp phó là cấp ăn chơi

Chờ cho cấp trưởng lên đời lên theo!

Chứ "Chờ cho cấp trưởng qua đời lên thay" là không bao giờ sếp chấp nhận. Có lần sếp đùa: "Cấp phó mà mong cấp trưởng qua đời, khó đấy, có khi chết nhăn răng, sang cát rồi mà cấp trưởng vẫn còn tại vị". Cái trò cấp phó đâm sau lưng cấp trưởng là phải diệt. Mà cách diệt của sếp còn ngọt hơn kẹo bọc đường. Cái lần mua nhà ở Hà Nội xong, nhậu với Trí Vịt, sếp khen: "So với Minh, cậu là người có năng lực, biết điều". Thế là cái "biết điều" ấy cứ chạy từ túi Trí Vịt sang túi sếp Kim. Lâu quá, Trí Vịt muốn ướm hỏi thì sếp đã khéo léo kể chuyện "làm người phải biết kiên nhẫn", "dục tốc bất đạt", nên Trí Vịt đành phải "kiên nhẫn biết điều". . .

     Khi nghe thông báo triệu tập cuộc họp Trí Vịt đã khấp khởi mừng thầm. Họp tại thị xã, đầy đủ các ban bệ, có lẽ sếp Kim đã quyết cất nhắc mình chăng. Nhưng diễn tiến cuộc họp lại  không như vậy. Sếp Kim không nói nhưng bà Hồng cứ luận tội Minh Chột là cột luôn mình vào. Cái con mẹ chết tiệt. Phải chi trước đây mình "biết điều" với mụ một chút thì cờ đã đến tay mình rồi. Mụ lại còn khuyến khích con Thoa đấu tố luôn cả mình nữa chứ. Không biết vụ mất mấy cây gỗ lát mụ có ý kiến gì nữa đây, có giỏi thì cột chung mình với thằng Minh Chột về trách nhiệm! Chà, kỳ nghỉ phép thật tuyệt, tiền bỏ túi, nói gì thì nói mọi chuyện xảy ra đều không có mình. Cái ngữ Minh Chột không có mình mới ngoạm được một miếng phải nôn ra ba, bốn miếng cho coi.

     - Đề nghị anh Minh cho biết mấy cây gỗ lát mất vào thời điểm nào? Ngàn hỏi.

     - Chiều thứ sáu.

     - Sao anh khẳng định chiều thứ sáu?

     - Thì chúng tôi đã phục kích để bắt nhóm thằng Cường Gấu vào chiều thứ sáu.

     - Ngoài cấy lát bị đốn hạ ở gần vực Cây Sung, hai cây khác theo anh mất vào thời điểm nào?

     - Cùng ngày.

     - Sao anh khẳng định cùng ngày?

     - Vì sáng hôm sau tôi cho đội bảo vệ đi kiểm tra đã thấy mất rồi.

     - Thế theo anh mấy cây lát mất có cùng một đối tượng?

     - Tôi nghĩ là nhóm thằng Cường Gấu.

     - Hai khú gỗ lát mang về mất khi nào?

     - Chắc chắn sau khi anh em ông Chày xuôi bè.

     - Cảm ơn anh, còn một vài việc tôi trao đổi với anh sau.

     Trí Vịt giật mình, thì ra việc làm của nhóm Cường Gấu đã bị phát hiện. Vậy mà hôm sau lên lâm trường không ai nói gì hết, kể cả thằng Cơ. Cũng không trách thằng Cơ được vì mấy hôm có gặp nó đâu, nó và thằng Long Sẹo đang khảo sát khu vực khai thác nứa nguyên liệu trong rừng. Chết, chuyến này mà công an điều tra ra thì chết, thằng Cường Gấu bị bắt có thể không khai nhưng mấy thằng đàn em thì có khi chưa hỏi đã khai. Thôi rồi, phải làm cách nào báo nó và bọn đàn em lánh đi nơi khác. Lại phải tốn tiền nữa đây. Cứ tưởng vào cầu ai dè văng cùi bắp. Chỉ con Tường Vi là được lợi, buôn nước bọt mà chắc ăn. Móc đầu này, nối đầu kia rồi ăn cả hai đầu. Bên bán lì xì, bên mua cũng tính phần trăm. . .

     Sếp Kim hỏi Huy:

     - Anh đóng búa cho bè gỗ ông Chày bao nhiêu khối?

     - Dạ, đúng như giấy phép.

     - Đóng búa vào thời điểm nào?

     - Dạ, khi chuẩn bị kết bè.

     - Anh nghĩ gì về vụ mất mấy cây gỗ lát?

     - Dạ, em nghĩ bọn trộm táo tợn quá, lại đông nữa.

Sếp Kim bảo Thắng:

     - Sau cuộc họp này anh làm thông báo gửi các lâm trường về tình hình trộm cắp gỗ quí, chỉ thị tăng cường tuần tra, kiểm tra chặt. Chốt lại vấn đề này là phê bình lực lượng kiểm lâm chưa có kế hoạch phối hợp tốt với lâm trường trong việc bảo vệ rừng. Phải cố gắng vận động nhân dân tham gia bảo vệ rừng. Mặc dầu gỗ đã mất nhưng anh cũng làm đề nghị gửi đồng chí phó chủ tịch phụ trách nông lâm gửi thư khen anh Tám Cá. Tôi thật tiếc những người công nhân như cậu Quân, để họ phải bỏ lâm trường thì các đồng chí trong Ban lãnh đạo phải kiểm điểm sâu sát, rút kinh nghiệm, không được để chuyện này tiếp diễn. . . Bây giờ khoan nói chuyện kỷ luật, tôi muốn hỏi các đồng chí trong Ban lãnh đạo lâm trường Bình Minh là làm sao giải quyết mấy vấn đề sau. Một là, trồng lại diện tích cây chết ở tiểu khu 1a.50? Hai là, sao kịp giao nứa nguyên liệu cho nhà máy? Ba là, xử lí trồng mới ở khu khai thác nguyên liệu như thế nào?
     Giá mà có Man Hoa ở đây, Thoa nghĩ, việc gì đưa ra cũng có lời giải. Đúng ra, với năng lực như Man Hoa phải làm giám đốc lâm trường mới đúng. Nghĩ vậy, cô giơ tay xin phát biểu.
     - Xin mời chị Thoa! Chị Hồng lên tiếng.
     - Kính thưa các đồng chí lãnh đạo! Tôi nghĩ rằng giờ đây Ban lãnh đạo lâm trường có ý kiến cũng chưa chắc là giải pháp tốt nhất. Chi bằng cho chúng tôi về họp toàn thể cán bộ công nhân lâm trường rồi làm luôn. Tôi nghĩ trí tuệ chắc chắn tìm ra lời giải ạ.
     Ý kiến của Thoa có lý, nếu bắt mình giải quyết ba câu hỏi của sếp Kim lúc này chắc chắn không va đằng này cũng vấp đằng kia. Thằng Trí Vịt những lúc như thế này nó cũng nói dựa mà thôi, chứ có chủ ý giải quyết được nó đã nói rồi. Còn cơ hội nào tốt hơn lúc này để nó thể hiện năng lực lãnh đạo đối với cấp trên. Cái con Man Hoa cứng đầu nhưng ngẫm lại nó quá được việc. Ý kiến của Thoa lóe lên trong đầu Minh Chột giải pháp - đó là giải pháp hoãn binh.
     - Thưa các đồng chí lãnh đạo! Thú thực với các đồng chí tôi chưa nghĩ ra giải pháp tốt nhất. nếu trình bày chắc còn nhiều điều các đồng chí phải bổ khuyết. Hơn nữa phải tại đơn vị, tính toán cụ thể thì giải pháp mới hợp lý. Vì vậy, tôi nhất trí ý kiến cô Thoa. Tôi chỉ nói là cố gắng giải quyết ba vấn đề sếp Kim đặt ra trong thời gian sớm nhất.
     Anh em thường nói Minh cộc tính, nói năng văng mạng nhưng trong cuộc họp này chị Hồng thấy cậu ta cũng chững chạc đấy chứ. Ý kiến cũng hợp lý. Quay sang sếp Kim, thấy sếp Kim như có vẻ tán đồng với ý kiến của Minh, chị Hồng nói:
     - Việc cấp bách nhất của lâm trường là trồng rừng. Phải đặt nhiệm vụ trồng rừng lên trên nhiệm vụ khai thác rừng. Ba vấn đề đặt ra của đồng chí Kim là nhiệm vụ cốt lõi của lâm trường, các đồng chí phải bàn bạc, lập phương án giải quyết sao cho có hiệu quả. Tôi đồng ý với ý kiến anh Minh. Có gì cần nhắc đồng chí Kim sẽ nhắc thêm.
     - Thôi ta dừng cuộc họp tại đây. các đồng chí về lâm trường triển khai công việc, tôi sẽ lên thăm lâm trường trong thời gian sớm nhất.
Mọi người đứng dậy, chị Hồng bảo Thoa:
     - Từ giờ tới sáng mai em ở nhà chị, chị em mình trao đổi công việc, tâm sự.
Trí Vịt loay hoay nửa muốn chờ Thắng, nửa muốn bước ra. Biết ý, Thắng cười:
     - Anh Trí có gì muốn nói à. Muốn nói gì với sếp thì nói, có gì mà ngại.
Được lời, Trí Vịt nói với sếp Kim, với Ngàn:
     - Cũng đã trưa rồi, em mời sếp, các anh ra quán Rừng Chiều dùng bữa với tụi em.
     - Mấy khi cậu Trí mời, đi nhé Ngàn.
     - Dạ, anh ra trước, em muốn hỏi thêm anh Minh một số chi tiết rồi ra sau.
Minh Chột kể lại diễn biến việc phục kích Cường Gấu, việc Cường Gấu thoát đi như thế nào. Ngàn hỏi:
     - Anh nghĩ có ai trong ngành đứng sau vụ này không?
     - Cũng có thể lắm.
     - Vì sao anh cho là "cũng có thể"?
     - Nó trùng thời điểm lâm trường đang tập trung đóng bè cho anh em ông Chày, hơn nữa, anh biết đấy, bè nào giã bãi mà anh em không làm vài chén. Ngày hôm sau mệt, đội tuần tra có đi thì cũng tìm chỗ nào đó ngủ, hôm sau nữa chủ nhật rồi. Nó căn thời gian như thế là dễ tẩu tán gỗ.
     - Nhận định của anh có lý. Anh biết vậy, không nói suy nghĩ này với ai nhé. Thôi ta ra quán kẻo các anh ấy chờ.
     Ngàn gấp cuốn sổ cho vào cặp. Có lẽ phải gặp chú Tám Cá, Quân một chuyến. Anh hình dung ra phá vụ án này cần phải có sự giúp sức của hai con người ấy.