Ngày nó nhận giấy báo
trúng tuyển Đại học Kinh tế với hai tám điểm, bằng số điểm đậu vào Đại học Y Dược,
cô nó cứ xuýt xoa mãi. Ba nó cười đùa: “Vậy là tao chết với mày”. Ông gọi chú
nó đến bàn bac tính tổ chức bữa tiệc cho hoành tráng, mời bà con họ hàng và
cũng là để tri ơn thầy cô dạy dỗ. Dòng họ nó nói chung về kinh tế cũng khá
nhưng chả có đứa con cháu nào học Đại học cả. Nghe ba bàn với chú, nó bảo:
“Thôi đi ba, thời nào chứ thời nay đỗ Đại học có là gì. Bạn con đỗ Thủ khoa trường
Đại học Bách khoa mà có làm gì đâu.” Ba nó nạt: “Nhà nó khác, nhà này khác.” Biết
tính ba, thằng Bách nói: “Được thôi, ba muốn làm gì thì làm, nhưng hôm đó nhất
định con không có mặt.” Ba nó biết Bách ương ngạnh, nói là làm, nên hạ giọng:
“Thì cũng để bà con chia vui chứ.” Nó bảo: “Người ta bảo vệ thành công luận án
tiến sĩ, liên hoan cũng chỉ trà nước thôi. Ba mở tiệc, bạn bè con nó cười cho đấy,
con không chịu được cái tiếng chơi sang, sĩ diện đâu.” Ba nó vớt vát: “Vậy mày
tốt nghiệp Đại học thì phải để tao làm bữa tiệc đấy”.
Vào học được một tháng,
nó đi làm bán thời gian. Việc học đối với nó không khó, nhưng nó chán. Nhiều giảng
viên, có người là Phó Giáo sư hẳn hoi mà giảng không khác những gì đã viết
trong giáo trình. Toàn là lý thuyết, mà thứ lý thuyết nó nghĩ đã cũ rích cũ rơ.
Tài liệu dịch từ tiếng Nga, khổ một nỗi giáo trình tiếng Nga lại dịch từ tiếng
Anh. Tiếng Nga nó mù tịt nhưng tiếng Anh nó khá. Một lần, tình cờ lang thang
trên mạng, nó đọc được tài liệu gốc, thế là từ đó nó chẳng cần ghi chép gì khi
ngồi trên giảng đường, chỉ chú ý lắng nghe. Nghe rồi về đối chiếu với tài liệu
tiếng Anh. Nó không thắc mắc như những sinh viên khác vì đọc giáo trình có nhiều
chỗ tối nghĩa. Kết thúc học kỳ I, nó đạt sinh viên xuất sắc, có học bổng. Có học
bổng, cọng thêm số tiền chu cấp của ba nó, nên nói như lũ bạn bè, nó dư sức sống
phây phây. Nhưng nó vẫn đi làm thêm, vừa có tiền lại vừa học được nhiều điều
không có trong sách vở. Với lại nơi hắn làm thêm, có em Phượng rất xinh. Bưng
bê cho khách được mấy bữa, lúc rửa dọn chén dĩa xong, con Phượng nói với nó:
- Anh Bách nên tập nhảy.
Nó hơi bất ngờ, hỏi lại:
- Vì sao anh lại phải tập
nhảy?
- Dạ, vì đôi lúc cần
giao tiếp và nó cũng cần thiết cho công việc.
Ừ, thanh niên sống ở thành phố cần giao tiếp thì đúng chứ cần thiết cho
công việc nó nghĩ chưa ra. Nhưng đây là cơ hội để có thể thân mật hơn với Phượng
nên nó nói:
- Anh cũng muốn học
nhưng biết học ở đâu. Với lại anh còn mắc học nên không có thời gian.
- Mỗi ngày sau giờ làm,
ở lại 15 phút em dạy cho.
Thế là nó học nhảy. “Cô giáo” của nó nhảy thật đẹp, uốn nắn động tác cho
nó từng tí một. Nó học rất nhanh, nhảy khá thành thạo, “cô giáo” nói một câu
không biết là khen hay chê nữa: “Giá như anh Bách chịu khó tập các động tác dẻo
thì nhảy sẽ đẹp hơn”. Để xứng đáng là trò giỏi nên có thời gian lúc nào là nó tập
dẻo lúc ấy, khi thì uốn lưng, khi thì lắc hông. Mấy đứa bạn ở cùng phòng hỏi: “Mày bị đau cột sống à?”.
Hôm đó, nhà hàng chuẩn
bị bữa tiệc tổng kết Hội thảo Quốc tế về Du lịch. Bách đến, chị Vy bảo:
- Cậu biết những sinh
viên nào nhanh nhẹn, nói được tiếng Anh, gọi cho chị mấy đứa. Hôm nay nhà hàng
đông khách mà mấy đứa làm bán thời gian nghỉ ráo trọi.
- Em chịu thôi, hôm nay
chúng nó thi học phần chị ạ.
- Vậy cậu không phải
thi sao?
- Dạ, em được miễn.
Suy nghĩ một chú, chị Vy nói:
- Đành vậy, em chịu khó
vất vả hơn một tý nhé. Công việc ở bếp tạm ổn chị điều Phượng, Ân lên phụ giúp.
Nói là phụ giúp nhưng Phượng và Ân đi lại thoăn thoắt giữa các bàn tiệc.
Chỉ cần cái đưa mắt là Bách biết cần mang món gì, phục vụ bàn nào. Một ông
khách người Áo vừa chúc rượu bà bạn người Pháp xong, quay lại va phải Bách đang
bưng cái khay có tô súp. Nếu không nhanh chóng xoay người, chao tay xuống giữ
thăng bằng thì cả cái khay và tô súp đã ụp xuống bàn bên cạnh. Ông khách xin lỗi
rối rít. Bách chưa kịp nói thì Phượng đã nhỏ nhẹ trả lời bằng tiếng Anh:
- Dạ, không sao, lỗi là
của chúng tôi thiếu quan sát, mong ngài thông cảm.
Nghe thế, Bách cũng nói theo:
- Tôi xin lỗi, mong
ngài thông cảm!
Tan tiệc, dọn bàn, Phượng cười, nói với Bách:
- Giờ thì anh Bách biết
tập nhảy cần thiết cho công việc rồi chứ?
Vừa lúc ấy, anh Bích lên tiếng gọi:
- Chị Vy bảo Bách và
Phượng lên phòng chị ngay, có việc!
Chị Vy đang tiếp ông khách người Áo. Thấy Bách và Phượng vào, ông tươi
cười gật đầu chào. Ông cảm ơn Bách và Phượng đã hành xử đẹp, rất chuyên nghiệp.
Ông hỏi hai người học ở trường nào? Có sẵn lòng làm việc cho ông khi ông đầu tư
ở Việt Nam không? Nghe Bách nói về công việc hiện tại của mình, ông nói:
- Thật tiếc là anh
không theo ngành Du lịch. Nhưng những người như anh tôi tiếp nhận bất cứ lúc
nào.
Ông ta xin chị Vy cho Phượng sang học việc ở Áo. Chị Vy đùa:
- Nếu ông không đầu tư ở
Việt Nam, tôi mất người, Phượng học về không có việc làm thì làm sao?
Ông ta thật thà:
- Ồ! Không sao, những
người như cô Phượng không làm việc ở Việt Nam thì làm việc ở Áo cũng tốt. Tôi
tin vừa xinh đẹp vừa chuyên nghiệp như cô Phượng làm việc ở Áo cũng góp phần
tăng tỷ lệ doanh số bán hàng mà.
Bách nghĩ ông ta mới đúng là chuyên nghiệp. Dự Hội thảo với ông ngoài vấn
đề chuyên môn còn là tìm kiếm cơ hội làm ăn. Chị Vy liếc Phượng, nói với ông
khách:
- Ông thành đạt cũng
đúng vì nhìn xa trông rộng.
Ông ta nghiêm túc, trả lời chị Vy thật bất ngờ, thâm thúy:
- Không, tôi chỉ hiểu
điều tôi muốn, nhìn rõ khoảng không gian mà chân tôi muốn đặt thôi.
Bách đến cổng dãy phòng
trọ thì thấy anh Bích và Phượng trong phòng bước ra. Anh Bích mở cốp xe đưa cho
Phượng một cái túi nilon màu đen, mở bóp đưa tiền cho Phượng thì phải. Không biết
hai người nói với nhau điều gì mà cười vui vẻ lắm. Trong lòng nó trào lên nỗi bức
bối khó tả. Lần đầu hẹn Phượng và được Phượng chấp nhận đi uống cafê chẳng lẽ lại
quay về. Phượng hẹn Bách tám giờ, xem lại đồng hồ mới chỉ bảy giờ năm phút. Anh
Bích chạy qua không nhìn thấy nó. Anh không thấy cũng đúng thôi, khi anh và Phượng
đang cười nói với nhau nó đã quay lưng, cúi xuống vờ xem bộ phận đánh lửa. Nó
nghĩ giờ vào phòng Phượng không hay lắm nên chạy xe ra quán cafê gần đấy uống
nước. Nhìn đồng hồ, còn gần năm mươi phút nữa mới tới giờ hẹn, nó gọi ly cafê
đen, mua tờ báo An ninh Thế giới ngồi đọc. Đọc được nửa bài bình luận chính trị
nó chợt nhận ra không biết mình đọc cái gì. Giở nắp phin cafê, vẫn còn một chút
nước. Xem đồng hồ, mới bảy giờ mười tám phút. Nhìn những giọt cafê nhỏ xuống chầm
chậm nó thấy giống đồng hồ cát thế. Những giọt thời gian màu đen. Giọt sau chậm
hơn giọt trước rồi nó ngưng hẳn lại. Nó nhìn đồng hồ: bảy giờ hai sáu phút. Ly
trà đá rịn mồ hôi, nó nhấc lên, uống một ngụm nhỏ. Cảm giác lành lạnh, tanh
tanh, nhạt nhẽo không nuốt nổi nên đành nhổ ra. Lật nắp để xuông bàn, chồng lên
phin cafê, nó nâng ly nhấp một tí, vị đắng chát làm nó dễ chịu. Cứ thế, nó nhấm
nháp hết ly cafê không đá, không đường làm cho cô bé chạy bàn ngạc nhiên nhưng
không dám hỏi…
Nhìn đồng hồ, vẫn còn
hai chục phút nữa, nó đứng dậy dứt khoát. Có lẽ cafê làm nó tỉnh táo. Cần quái
gì phải đợi – nó nghĩ, ừ, giả sử Phượng là người yêu của anh Bích thì đã sao?
Anh Bích thu nhập cao, đẹp trai, hai người lại cùng môi trường làm việc, bên
nhau thường xuyên thì còn gì bằng. Hãy cứ xem Phượng như cô bạn đi, nó nhủ thầm
mà sao vẫn thấy kho khó, khang khác thế nào ấy. Mấy đứa bạn gái hồi học phổ
thông hay mấy nàng sinh viên đi ngang nhiều thằng lác mắt, đối với nó, hẹn hò
có gì khó đâu, nhưng nó không thích. Mà hình như nó không thích thì các nàng lại
có trăm lý do để gần gũi, để bật đèn xanh. Loáng thoáng sau lưng nó người ta
bình phẩm nào là “đàn ông đích thực”, “số đào hoa”, “tốt mã dẽ cùi”…Mặc kệ, nó
chỉ làm những việc nó nghĩ là đúng, những
việc người ta nhờ trong tầm tay. Rảnh rỗi nó đọc tất cả những gì vớ được rồi dịch
sang tiếng Anh. Có lần, cô hoa khôi của khoa hỏi nó về bài toán xác suất, nó
nghĩ dễ thế không làm được thì làm sao mà theo học được. Vừa giảng giải cho cô
nàng nó thầm so sánh với Phượng từ cặp mắt, đôi môi cho tới lời ăn tiếng nói.
Cô nàng nói về gia thế mình, tương lai sau này nhiều quá. Giúp cô nàng giải bài
toán chỉ cần ba phút nhưng nó mất gần ba tiếng đồng hồ để lơ mơ nghe về ông bố
làm chủ tịch thị xã, ông bác làm Giám đốc Sở Nội vụ…Ra trường, nếu nó về làm việc
ở quê nàng cũng hợp lý, chỉ cách nhà nó chưa đầy trăm km. “Chưa đầy hai tiếng
ngồi trên xe SH mà anh…”. Nó buột miệng: “Sao gần năm trời mà không biết tí gì
nhỉ?”. Cô nàng hỏi lại: “Anh nói gần năm trời không biết tí gì là sao?”. Nó chợt
tỉnh: “À không, anh đang nói về vấn đề anh đang nghiên cứu ấy mà”. Cô nàng cười:
“Có lẽ rồi anh cũng trở thành bác học mất thôi, bác học thường hay lơ đãng thế
đấy…” Kỳ thực, nó nghĩ là biết quá ít thông tin về Phượng nói chi đến gia thế.
Phượng ít nói nhưng dí dỏm, hài hước. Cứ mỗi khi hỏi chuyện gia thế, Phượng lại
gạt đi: “Khi nào rảnh rỗi em sẽ kể, mà cũng chẳng có gì đáng nói đâu”. Phượng
không thích nói về mình. Phượng hẹn đi uống cafê hôm nay là cơ hội để nó khai
thác những điều muốn biết, thế mà cái hào hứng trước khi đi trôi tuột mất rồi.
Giờ đến sớm hay muộn cũng vậy thôi…
Cửa đóng, nó gõ cửa. Phượng
nói vọng ra:
- Anh Bách phải không?
Chờ em tí nhé!
Bách không trả lời, đưa đồng hồ lên xem, gần ba phút sau Phượng mở cửa:
“Anh vào thăm giang sơn em tí đã”. Bước vào căn phòng, Bách ấn tượng với cách sắp
xếp gọn gàng, khoa học và rất sạch sẽ. Trên cái bàn nhỏ kê sát cửa sổ nhìn ra
cánh đồng, bên trái đặt chậu xương rồng cảnh rất đẹp, bên phải mấy cuốn sách chồng
ngay ngắn, quyển trên cùng, gần nửa tập thòi ra cái thẻ đánh dấu trang đọc viết
chữ “tâm”. Nó nhìn bìa sách, thì ra cuốn sách nó cũng đã từng đọc: “Tuyển tập
Nguyễn Tuân”. Dưới gầm bàn, một cái túi nilon màu đen, hình như cái túi anh
Bích đưa lúc nãy thì phải.
- Anh uống nước!
Phượng trao cho Bách cốc nước rót từ phích còn ấm, thoang thoảng mùi gừng.
Phượng cười, lộ rõ hạt gạo trên má trông thật duyên dáng:
- Không biết anh có uống
được không, em làm theo hướng dẫn của anh Bích đấy.
Lại anh Bích. Ngày thường, làm việc với anh Bích, nó học được bao nhiêu
điều không có trong sách vở. Nó phục tài nấu nướng của anh, rất nhanh, gọn và
chính xác. Đôi tay lúc nào cũng làm việc mà phong thái vẫn ung dung làm sao. Chị
Vy nói anh là đầu bếp giỏi, làm việc gấp đôi người khác, nhiều nhà hàng chèo
kéo, trả lương hậu hĩnh mà anh không đi. Lúc chị Vy nói những điều đó với nó,
nó không mấy quan tâm, bây giờ nhớ lại, nó nghĩ: “Hay là vì Phượng chăng?”
- Anh sao vậy, có chuyện
gì à?
- À không, thấy “Tuyển
tập Nguyễn Tuân” anh lại nhớ thầy giáo chủ nhiệm anh thời phổ thông quá.
- Vậy là anh giống em,
có thầy chủ nhiệm dạy Văn.
Bách uống cạn cốc nước, mùi thơm của gừng, âm ấm của nước làm nó cân bằng
trở lại.
Tính chở Phượng đi uống
ở cái quán sang sang một chút nhưng Phượng lại nói vào cái quán đầu ngõ. Lại ngồi
đúng cái bàn lúc nãy. Cô bé chạy bàn thấy nó gật đầu chào, hỏi:
- Anh có uống gì nữa
không ạ?
- Cafê đen. Quay sang
tính hỏi Phượng uống gì, cô bé đã nhanh nhảu:
- Chị Phượng thì em biết
rồi.
Cô bé mang ra hai phin cafê, ấm trà và tờ báo An ninh Thế giới, nhìn
Bách cười:
- Lúc nãy anh để quên.
Bách cảm ơn, Phượng ngạc nhiên:
- Thế anh lúc nãy đã tới
đây?
Bách chưa biết trả lời sao thì cô bé cười, nói như trêu Phượng:
- Anh ấy uống cafê
không đường, không đá, cứ như đang đợi ai đấy!
Phượng hỏi:
- Đã đến rồi sao không
vào phòng em?
- Thì đã tới giờ Phượng
nói đâu.
- Thì anh cũng đến trước
còn gì.
- Anh sợ tắc đường nên
đến hơi sớm một chút. Bách chống chế rồi lảng sang chuyện khác:
- Em đi làm cũng hơi xa
nhỉ?
- Mười hai km thì xa gì
anh. Với lại em thấy ở trọ vùng này yên tĩnh, an ninh khá đảm bảo.
- Em đi làm bằng xe
buýt à?
- Thỉnh thoảng thôi,
còn anh Bích ghé chở. Nhà anh ấy cách đây có hai km thôi, anh chưa tới nhà anh ấy
chơi à?
Lúc này Bách mới ân hận ít quan tâm tới người khác. Mỗi buổi làm chỉ nói
với nhau về công việc, rảnh rỗi một chút
là nhoát lên phòng chị Vy lên mạng. Với lại nó nghĩ cũng chỉ là làm công thôi,
quan tâm đến người khác làm gì. Người nó muốn trò chuyện nhất là Phượng nhưng
lúc nào Ân cũng kè kè bên cạnh. Hẹn tới hẹn lui mãi hôm nay Phượng mới đi uống
cafê nhưng phải nghỉ buổi làm.
- Anh Bích thường ghé
chở Phượng đi làm à?
- Dạ, đó là trách nhiệm
mà.
- Thế anh Bích có thường
uống cafê ở đây không?
- Dạ, lâu lâu mới uống,
có thời gian đâu anh.
- Vậy sao cô bé chạy
bàn thuộc sở thích của Phượng?
- Nó là con dì em mà
anh. Nó ở với em đấy.
Thảo nào khuôn mặt nó có nét hao hao giống Phượng, tính tình cũng vui vẻ,
hoạt bát và toát lên vẻ chân thành, dễ mến. Quán khá đông khách nhưng không ồn
ào. Có vẻ như người ta đến để thưởng thức không gian yên tĩnh trong cái thành
phố náo nhiệt này hơn là thưởng thức hương vị cafê.
- Anh Bách ra trường về
quê hay ở lại thành phố?
- Anh cũng không biết nữa.
Ở quê khả năng xin việc làm cũng khó, ở đây chẳng lẽ cứ đi chạy bàn mãi sao?
- Anh Bích nói anh có
khiếu nấu bếp. Nếu anh học anh Bích sẽ dạy cho. Khối người xin học mà anh Bích
có nhận đâu. Em thì em rút kinh nghiệm, xác định công việc của mình khi vừa học
xong phổ thông.
- Sao em không học Đại
học?
Phượng cười:
- Em học dốt nên không
thi Đại học. Với lại bốn năm học Đại học ra trường chưa hẳn có việc làm. Còn
em, với thời gian ấy sẽ có tay nghề kha khá, vất đâu cũng sống được, nhưng điều
căn bản nhất là em được làm cái việc mình thích.
- Ba má cũng đồng tình
với em à?
- Không đâu, ba má em
muốn em học Y khoa. Nhờ có anh Bích, em mới được tự do đấy.
- Em hiểu cặn kẽ về anh
Bích nhỉ?
Qua câu chuyện của Phượng, Bách mới hiểu anh Bích có bước ngoặt lớn
trong cuộc đời. Anh học giỏi, được đi du học ở Pháp. Mẹ anh bị bệnh nặng nên
anh phải vừa học vừa đi làm thêm kiếm tiền gửi về cho mẹ điều trị. Anh làm ở
nhà hàng lớn, quí cái tính chăm chỉ, thông minh, lại có năng khiếu ẩm thực nên
bếp trưởng chọn anh làm phụ bếp, dạy cho anh những bí quyết nghề nghiệp. Bảo vệ
xong Thạc sĩ, anh về nước làm giảng viên tường Đại học Kinh tế. Lương giảng
viên quá thấp, anh bỏ dạy, lại sang Pháp vừa học vừa làm nghề đầu bếp. Thành
tài, anh sang Đài Loan làm việc một năm nữa mới trở về thành phố. Có anh, nhà
hàng của chị Vy đông khách thấy rõ. Anh không muốn đi làm nhà hàng khác vì những
năm tháng gia đình anh khó khăn chị Vy
đã giúp đỡ rất nhiều. Hội thảo quốc tế về Du lịch chọn nhà hàng chị Vy đặt tiệc
là do thầy anh giới thiệu.
Nhấp chút cafê, Phượng tiếp tục: “Anh ấy nói chị Vy nên cho thuê lại nhà
hàng này, mướn nhà hàng lớn hơn ở trung tâm thành phố để điều kiện kinh doanh tốt
hơn. Chị Vy nói: “Ông đào tạo xong cho tôi vài ba đầu bếp giỏi rồi hãy nói chuyện
ấy. Tôi đang sợ người ta cuỗm ông đi thì tôi cũng treo niêu” Anh Bích nói chừng
hai năm nữa là em và Ân đứng bếp được nhưng anh rất tiếc là anh không theo nhề
đầu bếp. Em nghe anh Bích nói với chị Vy: “Bách mà học nghề thì chỉ hơn năm là
đứng bếp được, em nó thông minh, có năng khiếu và nhất là có ý nữa”.
Nghe Phượng nói, Bách
thèn thẹn trong lòng. Anh Bích rất xứng với Phượng, mình học được nhưng nếu ở lại
trường dạy, anh Bích là thầy của mình. So sánh về đường học vấn mình chả là gì
so với anh, còn so về vượt khó, nghị lực lại càng thua xa. Nó hỏi lại:
- Anh Bích nói về anh
như thế thật à?
- Em nói dối anh làm
gì. Anh ấy bảo em thuyết phục anh đi theo nghề đầu bếp đấy.
- Thế anh phải bỏ học
à?
Phượng trả lời nghiêm túc:
- Không phải bỏ học, mà
theo học một nghề khác, nó đảm bảo cuộc sống của mình hơn. Anh Bích bày em mấy
câu “phỏng vấn” anh, bảo khi nào đi uống cafê thì hỏi.
Bách cười, lúc này nó đã cảm thấy thoải mái hơn:
- Thì em “phỏng vấn”
xem nào? Ai lại “phỏng vấn” mà không có đáp án.
- Anh trả lời thành thật,
không được xạo nghe.
-Ừ.
Làm bộ như chuẩn bị tư thế thi tuyển công chức, nhấp ngụm trà, Bách ngồi
thẳng lưng, bàn tay phải úp lên bàn tay trái.
- Anh quan niệm như thế
nào là cuộc sống đẹp?
Bách trả lời Phượng như một nhà thuyết giáo. Nghe xong, Phượng bảo:
- Anh nói dài quá, đáp
án chỉ 3 chữ “T” thôi.
- Là gì?
- Dạ, đó là: Tiền tài,
Tình yêu, Trách nhiệm.
- Em nói hay đáp án của
anh Bích đấy?
Phượng cười, từ tốn nhấp chút nước trà, điệu bộ tự nhiên, sang trọng, có
duyên lạ.
- Anh trả lời phỏng vấn
chứ không phải là em. Câu thứ hai: cái gì làm nên danh giá con người, bằng cấp
hay tay nghề?
- Tay nghề. Bách đáp gọn
lỏn.
- Điểm mười. Câu cuối
cùng: trong cuộc sống giữa cho và nhận, cái nào quan trọng hơn?
Một câu hỏi không dễ. Nhấp chút cafê, Bách nhìn chiếc lá vàng rơi xuống
từ cành trúc. Không gian êm dịu, nhẹ nhàng như làm nền cho khúc nhạc Trịnh: “…Áo xưa dù nhàu vẫn xin bạc đầu gọi mãi tên
nhau…”
Tiếng nhạc dứt, Phượng
nhẹ nhàng:
- Câu này anh trả lời với
anh Bích cũng được. Bài ‘phỏng vấn” của em đã xong.
Bách trầm ngâm, một lát sau nó hỏi:
- Em có định đi Áo
không?
- Dạ, em cũng chưa quyết
định.
- Vì sao?
- Dạ, nó nằm ở câu thứ
nhất em “phỏng vấn” anh, nhưng hình như là 2 “T” thôi.
- Là gì?
- Dạ, Tình yêu và Trách
nhiêm.
Bách định nói lời chúc với Phượng nhưng lại thôi. Cái áo sơ mi cắt rất
khéo, tôn vẻ đẹp hình thể, sang trọng, kín đáo mà nền nã. Bách buột miệng:
- Cái áo em đẹp đấy.
- Anh không xạo chứ! Em
gái em may đấy, nó bảo sau này học nghề Thiết kế thời trang.
Đôi mắt Phượng nhìn Bách đằm thắm, đầm ấm, khác lạ. Nó tự nhủ lòng: “mày đừng có ngộ nhận nhé”.
Sau khi uống cafê, trở
về phòng trọ, trong óc nó bao nhêu câu hỏi, giả thiết đặt ra. Phượng nói thẳng
là thuyết phục nó làm đầu bếp. Những gì diễn ra trong thực tế nó thấy có lí. Anh
Bích cũng từng nói với nó: “Tiền không phải là tất cả, nó chỉ là phương tiện.
Nhưng em nghĩ xem, cũng có lúc nó rất quan trọng. Không có tiền thì anh không
còn mẹ nữa rồi”. Anh trai Ân cũng vậy, tốt
nghiệp Đại học Sư phạm, được giữ lại trường mà lương chưa đầy ba triệu đồng một
tháng, không đủ nuôi mình chứ nói gì nuôi vợ con nên đành bỏ ngang, làm kế toán
kiêm thủ kho cho ông chú buôn bán phế liệu, tháng lãnh hơn chục triệu, mỗi tuần
ba đêm làm gia sư, mỗi đêm khoảng tiếng rưỡi cũng kiếm thêm được bốn triệu…Nó
nghĩ nhà nước sử dụng chất xám sao quá bèo bọt, thế mà đâu cứ phải tốt nghiệp Đại
học là có việc làm đúng chuyên ngành đào tạo, đâu dễ tuyển dụng vào cơ quan nhà
nước. Nghĩ đi nghĩ lại, lương bổng ít cũng đúng thôi, phần lớn những người nó
quen biết làm việc trong cơ quan nhà nước, nói như Tú Xương: “sáng cắp ô đi tối cắp về”. Một người có
thể làm được công việc của ba người nhưng rất nhiều nơi thì ngược lại, cho nên “nhàn
cư vi bất thiện”, đâm ra đấu đá nhau vì cái danh hiệu: “Lao động tiên tiến” bé
tí với giá trị tiền thưởng một trăm nghìn đồng. Hôm trước nó đọc báo mạng, Tổng cục thống kê công bố hơn 60% sinh viên ra
trường không có việc làm và theo thời gian con số ấy sẽ gia tăng hơn nữa. Thế
mà các trường Đại học cứ chiêu sinh rầm rộ, tiền học phí thu mỗi năm một cao…Nó
nghĩ không ra, đào tạo không sử dụng thì đào tạo làm gì nhỉ? Phải chăng đào tạo
Đại học phục vụ cho lợi ích nhóm, cho những người có quyền thế? Hồi hè, về nhà,
ba nó bảo: “Gì thì gì, cũng phải lấy cái bằng Đại học cho tao cái đã, cả cái
dòng họ này chưa có đứa nào có bằng Đại học cả”. Nó nói: “ba xem các anh chị
trong xã mình học Đại học xong mấy người có việc làm?”. Ba nó cười cười: “Cứ lo
học đi, tao đã có chỗ”. Nó vừa thương vừa thấy tội nghiệp cho ba nó. Có lẽ để
có chỗ làm cho nó ba nó đã thay đổi lối sống, cô nó bảo: “Dạo này mấy ông cán bộ
huyện kêu ba con đi nhậu luôn, bỏ công ăn chuyện làm, hiền như má con cũng phải
rầy rật ổng”…Nó không hiểu trước lối rẽ anh Bích có phải suy nghĩ nhiều như nó
không? Đành rằng cuộc đời nó là do nó quyết định nhưng còn mong ước của ba má, nó
hoang mang quá….Còn Phượng, quyết định thật dứt khoát. Ân kể tốt nghiệp Trung học
phổ thông trung học là Á khoa thành phố, con đường vào trường Đại học Y, theo
các thầy cô trường chuyên nói đối với Phượng là không khó, nhưng Phượng đã
không chiều ý ba má, quyết tâm thực hiện đam mê của mình. Hơn thế nữa, Phượng dọn
ra ở riêng, không nhận một đồng nào từ gia đình. Cô nói: “Nếu con không tự lập
được thì con xin theo sự sắp đặt của ba má…”.
Hôm nay, vừa đến nhà
hàng, nó đã nghe giọng của Ân:
- Anh Bích thật có óc
thẩm mĩ, đôi dép cậu đi đẹp quá.
- Chuyện, khen anh Bích
tớ thì khen cả ngày.
Bách cố nén tiếng thở dài, bước vào. Ân nói:
- Anh Bách xem con Phượng
diện đồ mới có đẹp không?
- Đẹp, rất đẹp em ạ!
Nhưng anh thấy hình như đôi dép em mang hồi trước đẹp hơn.
Phượng thật thà:
- Em cũng nghĩ vậy,
nhưng cái đế nó bị gãy, anh Bích khoan, bỏ cọng thép rồi dán keo, em không mang
vì sợ chưa khô.
Bách cười cười, chọc:
- Anh thấy dép còn mới
sao bị gãy, hàng dỏm à.
Ân lườm Bách:
- Hàng hiệu hẳn hoi đấy.
Mà quên, bữa trước anh không đi làm nên không biết chuyện con Phượng gãy đế
dép, kinh lắm!
- Là sao, nói nghe coi.
Phương đánh trống lảng:
- Thôi, làm việc đi,
anh Bách đừng nghe con Ân nó thêm mắm thêm muối.
Ân và Phượng xuống bếp,
Bách hướng dẫn cách trải khăn bàn, xếp khăn ăn cho hai cậu sinh viên mới xin
làm việc. Cậu tên Bảy dong dỏng cao, tóc rễ tre, mắt xếch. Cậu trắng trẻo, hơi
mập, khuôn mặt hiền lành tự giới thiệu tên là Lý. Bảy có vẻ hay chuyện, nó nói
với Bách:
- Hôm trước tụi em mới
tới đây làm, có mấy thằng xăm rồng phượng, nhậu xong gây sự. Nhà hàng mình có
thường xảy ra đánh lộn không anh?
- Làm gì có, anh mới
nghe lần đầu đấy. Thế nào, kể anh nghe?
Cậu ta kể lúc ấy khách đã vãn, đâu quãng mười giờ tối, có sáu người
khách đi ta xi đến gọi đồ nhậu, tướng tá trông dữ dằn lắm. Coi bộ chờ bọn này
tàn cuộc còn lâu nên anh Bích bảo chị Ân và chị Phượng dọn bàn rồi về trước. Chị
Phượng đang dọn bàn, một thằng đứng dậy bước đến bất ngờ vỗ vào mông. Mấy thằng
cười hô hố. Đang cầm cái vá súp trong tay chị quay lại đập đánh “chát” vào mặt
làm nó ngã lăn ra. Cả bọn đứng dậy, một thằng rất to con xông đến. Chị Phượng
nói: “Mày muốn đánh nhau hả. Xích ra đây một chút, vỡ chén dĩa bà cô mày không có
tiền đền”. Chị ấy lách qua, lùi lại một chút, thằng đó vừa bước tới giữa hai
dãy bàn, bất ngờ chị Phượng xỉa tay vào mặt hắn. Hắn vừa gạt bàn tay này thì
bàn tay khác đã trước mặt nên hắn vừa gạt vừa hơi ngửa mặt ra đằng sau. Có lẽ
vì bất ngờ nên hắn luống cuống, mắc kẹt giữa hai dãy bàn nên không né được. Lúc
ấy chỉ nghe “á” một tiếng, hắn ngã lăn sàn, từ cánh mũi qua cằm rách một vệt
dài, khá sâu, ngực áo cũng rách, cũng chảy máu, trông kinh lắm. Hình như nó
trúng cú đá thì phải. Mấy thằng trong bàn nhậu cũng bất ngờ, chúng dàn hàng
ngang bước tới. Thằng Lý thì biến đi từ lúc nào, em chạy ra cửa gọi bảo vệ thì
anh Bích đã xuất hiện từ lúc nào. Anh Bích tới, chị Phượng lùi ra, bước tập tễnh,
em tính chạy lại đỡ thì chị gạt tay, bảo đế dép gãy. Anh Bích hất hàm, nói với
chúng: “Thế nào, còn bốn đứa lên một lúc hay từng đứa một? Tao nói tước, vỡ bất
cứ cái gì đền gấp đôi. Không đền, tao bẻ gãy tay”. Chúng lùi lại, có thằng nhận
ra anh, nói: “Trời đất, anh Trầm Bích, hiểu lầm rồi, anh tha tội cho bọn em”. “Hiểu
lầm thì cũng chỉ một lần thôi, có lần sau thì đừng trách. Thôi kêu ta xi chở nó
đi khâu đi nhưng đừng quên trả tiền nhậu đó”. Thú thật với anh, khi cầm nắm tiền
chúng nó trả em run lắm. Ra cửa, một thằng văng tục: “Cái con mẹ chúng mày, có
mắt không tròng, chọc ai không chọc lại nhè con cái nhà Trầm Nhị”.
Bách cũng hết sức bất
ngờ về chuyện thằng Bảy kể. Nó nghĩ Phượng ra đòn tay là các thế song xà hợp
chiến trong Xà quyền, còn cú đá có lẽ lại là đòn đá chẻ của môn võ Taekwondo.
Nó nói:
- Lẽ ra hai đứa phải
giúp chị Phượng chứ, chúng mày tệ quá!
Thằng Lý phân bua:
- Chuyện xảy ra bất ngờ
quá, với lại thấy chúng xăm rồng xăm phượng
cũng hãi.
- Thế cho nên mày mới xứng
danh Lý đen.
- Thì mày khác gì tao,
Bảy nhỏ.
Bách bật cười, sao có sự trùng hợp lạ lùng thế, nói lái lại là “lén đi,
bỏ nhảy”. Qua câu chuyện, Bách tưởng tượng Phượng như nữ hiệp giang hồ trong
phim, còn anh Bích, đằng sau cái phong thái ung dung, hiền hậu ấy là mãnh tướng
đích thực. Nó nghĩ, hình như con người ở thành phố kín đáo hơn, không hay phô
trương, sĩ diện như dân quê…
Tối hôm ấy, anh Bích về
nhà trước vì có chuyện gì đó. Xong việc, chị Vy bảo mấy đứa ở lại ăn món bún ốc
do tự tay chị nấu. Ăn xong chị bảo để đấy chị dọn rửa, bảo Bách chở hộ Phượng về
nhà trọ. Ân đá lông nheo với Bách, cười cười: “Chúc anh Bách một buổi tối thơ mộng”.
Chở Phượng được một
quãng, Bách hỏi:
- Ai dạy võ cho em thế?
- Dạ, cậu em.
- Em quen anh Bích lâu
chưa?
Phượng cười:
- Từ khi em biết nói.
- Là sao?
- Thế ra anh không biết
anh Bích là con cậu hai em à?
Bách không trả lời, trong lòng nó cháy lên nỗi niềm rạo rực khó tả. Nó
chạy thật chậm với cảm giác quãng đường quá ngắn. Rẽ vào ngõ khu nhà trọ, không
còn đèn đường, nó mới nhớ hôm nay có trăng. Con đường giống đường thôn đêm
khuya. Nó dừng xe lại, Phượng hỏi:
- Anh tính thả em xuống
đây à?
Nó không nói, cầm tay Phượng bóp nhè nhẹ. Bàn tay ấm áp, mềm mại của Phượng
nằm im trong tay nó. Gạt nhẹ mấy sợi tóc mai lòa xòa bên má, nâng cằm lên, nhìn
sâu vào đôi mắt trong veo như hồ thu, Bách thì thầm : “Từ bây giờ chở em đi làm
là nhiệm vụ của anh!”
