Hai hôm nay làng Đông rộ tin đồn có phản động. Nghe đâu bốn, năm công an huyện về làng cơ đấy. Cuối cùng thì cũng biết được phản động, hay nói đúng hơn phản động ra tự thú. Thế nhưng phản động vẫn nhơn nhơn tại làng, còn người báo cấp trên làng có phản động, chủ nhiệm hợp tác xã Đỗ Thừa thì phải lên công an huyện làm lời khai.
Chả là sau Đại hội Đảng bộ xã khóa...bảng tin trước cổng làng được kẻ khẩu hiệu lớn: "Nhân dân làng Đông tích cực tăng gia sản xuất hơn nữa, quyết tâm thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đảng bộ xã khóa...". Mới được một ngày, sáng hôm sau khẩu hiệu bị xóa vế "Nhân dân làng Đông tích cực tăng gia sản xuất hơn nữa". Phần bảng tin còn lại ghi câu lục bát:
Nhân dân hăng hái tăng gia
Để Ban Quản trị xây nhà, mua xe!
Cách một khoảng trống dưới câu lục bát có ghi một câu chửi: "Tiên sư đứa nào xóa bảng tin".
Thành ra, người xem đông nhưng chẳng ai dại gì mua chửi. Người ta còn bảo "giữ nguyên hiện trường" để công an điều tra; xóa, lỡ "cái ách bên đàng lại mang vào cổ", chả dại.
Công an xem xét xong, bảo xóa được rồi đấy, chủ nhiệm Đỗ Thừa bảo: "Mấy đứa thanh niên đâu? Xóa đi". Nhìn lại, chẳng còn mống nào cả, đành lấy cái khăn dưới yên chiếc cub 50 xuống ruộng nhúng nước xóa. Vừa xóa xong câu lục bát, ông giật mình.
- Tiên sư chủ nhiệm Đỗ Thừa!
Chủ nhiệm quay lại, thấy Cậu Trọc, cố nuốt cục tức, nói:
- Mày láo vừa thôi nhé!
- Tôi có láo đâu, tại bảng tin ghi thế!
Mọi người ôm miệng, tản ra. Chiều, sau mấy bản nhạc theo yêu cầu, loa phóng thanh xã mời bà con tối nay ra đình họp.
Bảy giờ tối, đình làng Đông đèn điện sáng choang, bảy rưỡi bà con đông đủ cả, lại có thêm một số người bên Đoài cũng đến, ý chừng nghe ngóng được gì về vụ phản động. Trai gái chọc ghẹo nhau, mấy ông tầm trung trung kháo câu lục bát nét chữ đẹp "gấp mười lần" chữ kẻ khẩu hiệu.
Tám giờ, chủ nhiệm Đỗ Thừa trong bộ đồ đại cán, vỗ tay bồm bộp, nói như hét:
- Yêu cầu bà con yên lặng, yêu cầu bà con yên lặng! Giới thiệu với bà con, hôm nay có các đồng chí lãnh đạo trên huyện về làng ta làm việc về công tác an ninh, mong bà con hợp tác!
Chủ nhiệm Đỗ Thừa vừa dứt lời, trưởng công an thôn Đỗ Qua đứng dậy.
- Yêu cầu bà con hợp tác với chúng tôi, yêu cầu trong lúc họp phải yên lặng, cho nói mới được nói, phá đám, tôi còng óc!
Quay sang ông phó Ban Dân vận huyện ủy, có ý mời phát biểu, ông này nói nhỏ: "Hôm nay các anh cứ làm, tôi nắm tình hình thôi". Đưa mắt cho anh công an huyện, anh này gật đầu, Đỗ Qua giới thiệu:
- Xin mời đồng chí Vũ Tiến, thượng úy công an huyện lên làm việc!
Bước xuống bậc tam cấp, anh nói:
- Thưa bà con, hôm nay xã, huyện mời bà con đến đây cũng chỉ vì mục đích là làm sao làng mình luôn bình yên. Trước tiên, chúng ta đừng xem vụ việc qua ở làng ta là phản động. Thực tình chúng tôi chưa đủ chứng cớ để kết luận ai là người làm việc này nhưng ít nhiều đã có manh mối. Có lẽ bức xúc vì việc gì đó với Ban Quản trị mà người ta viết thế chăng?
Thế rồi anh kể một số câu chuyện giống như chuyện làng Đông ở một số nơi khác. Qua từng chuyện lại khéo léo gài mấy lời bình. Cô Nụ, hoa khôi của làng thì thầm vào tai cái Hoa: "Đẹp trai ghê, kể chuyện lại có duyên nữa chứ", Hoa cười:" Mày mê rồi à?", "Mê được là mê ngay, nhưng không đến phần tao".
Sau câu chuyện về tố giác tội phạm, anh nói:
- Bây giờ là ý kiến của bà con, chúng tôi xin lắng nghe.
Chưa ai lên tiếng, một người đứng lên. Là Cậu Trọc, chắc có chuyện cười đây.
- Thưa ông công an, ông nói vụ việc làng này không phải là phản động, đúng không?
Đỗ Qua níu áo anh công an huyện, nói nhỏ: "Thằng này khùng đấy". Thế mà nghe được, Cậu Trọc chỉ tay vào mặt Đỗ Qua:
- Tao khùng là khùng với trời đất, còn cái thứ rác rưởi nhà mày câm đi!
Đỗ Qua tím mặt, tính xông lại. Vũ Tiến nắm vai đè xuống, từ tốn:
- Thưa bà con, tôi đã nói rồi, chúng tôi không xem vụ việc này là phản động.
- Được lắm, tôi hỏi ông Đỗ Thừa, bà con ta, ngoài tôi ra làng ta có ai nhác không? Có ai không tích cực không?
Biết giây vào Cậu Trọc là lôi thôi, chủ nhiệm Đỗ Thừa đáp:
- Ai cũng tích cực cả. Được chưa?
- Ông đừng có nói lẫy. Kia kìa, mấy bà đi họp cũng mang theo rổ lạc bóc vỏ kia kìa. Như vậy không tích cực sao?
Tranh luận với thằng khùng hóa ra mình cũng khùng, nghĩ thế, Đỗ Thừa im lặng. Cậu Trọc tiếp:
- Không ai nói thì tôi nói, ai nói thì tôi nghe. Tôi thấy khẩu hiệu ghi: "Nhân dân làng Đông tích cực tăng gia sản xuất hơn nữa" là thừa. Không tích cực để mà đói nhăn răng à?
Cô Hoa cười khúc khích:
- Cậu Trọc không tăng gia sản xuất có đói mô.
- Tôi tốt số, có vợ nuôi, cô phân bì thì tìm đại gia mà lấy.
Vũ Tiến cười:
- Thế có lẽ anh thấy ngứa mắt nên xóa một vế câu khẩu hiệu chứ gì?
Cậu Trọc cười:
- Khích tướng đấy à? Tôi nhận để ông lập công nhé.
- Anh phân tích có lý quá mà.
- Thông minh, biết nịnh. Thưa bà con, tôi là người xóa và viết ở bảng tin làng ta đấy!
Mọi người xôn xao, cánh thanh niên bàn tán "khi chưa tìm ra đã nghi nghi Cậu Trọc" rồi. Cô Nụ chọc:
- Cậu Trọc làm thơ lục bát hay ghê.
- Hay thì không nhưng đúng thì có.
Hoa nói nhỏ:
- Cậu Trọc nói vì răng mà đúng đi.
Chủ nhiệm Đỗ Thừa đứng dậy:
- Thưa bà con, việc cần biết chúng ta đã biết, có lẽ mời bà con nghỉ được chứ ạ, mọi việc công an giải quyết sau.
- Tôi còn chuyện muốn nói, có ai muốn biết vì sao tôi làm như thế không?
Đỗ Qua cáu tiết:
- Thằng khùng này muốn làm loạn đây. Để ông lôi mày đi xem mày khùng đến cỡ nào!
Vũ Tiến nắm tay Đỗ Qua:
- Không nóng được đâu, nếu bực anh về trước, chuyện ở đây tôi xử lý cho.
Quay xuống sân, anh nói:
- Bà con muốn nghe anh Cậu Trọc nói hay về nghỉ?
Một cụ già đứng lên.
- Cứ để Cậu Trọc nói, đúng ta nghe, dở thì về.
Lên vỗ vai Vũ Tiến một cái, Cậu Trọc nói:
- Gọi tôi là Cậu Trọc, thêm đại từ "anh" là thừa. Thưa bà con, tôi nói là tôi viết đúng, bởi vì việc nộp thuế ruộng của bà con khác với việc Ban Quản trị nộp lên trên. Vì sao tôi biết à? Là do chủ nhiệm Đỗ Thừa bàn bạc với kế toán Thị Màu. Chuyện thứ hai là kế toán Thị Màu cùng Đỗ Qua đổi thuốc trừ sâu thật của hợp tác xã lấy thuốc dỏm của con mụ Béo cổng chợ huyện. Vụ thứ ba...
- Câm cái mồm, đồ khùng lếu láo!
Đỗ Thừa đập bàn đứng dậy.
- Các đồng chí sao lại nghe cái thằng khùng này. Thôi bà con không ai ý kiến gì nữa thì giải tán.
Không ai đứng lên, Cậu Trọc nói:
- Từ nhỏ tới nay tôi đã nói dối ai bao giờ chưa? Tôi cũng không muốn bà con mất thời gian nghe chuyện xấu của Ban Quản trị. Nghe bẩn tai, nói bẩn cả mồm. Thôi, tôi đã viết bảy chuyện của ban Quản trị hợp tác xã đây, gửi các ông lãnh đạo huyện đọc. Tôi có nói sai một đền mười.
Đưa cho ông phó Ban Dân vận hai tờ giấy manh viết kín chữ, Cậu Trọc nói:
- Tôi muốn các ông xem xét, xử lý và cho dân làng được biết trong thời gian sớm nhất!
Ông phó Ban Dân vận cầm hai tờ giấy Cậu Trọc trao, hỏi:
- Ban Quản trị làm gì có cô nào là Thị Màu?
Cái Hoa cười, trả lời thay cho Cậu Trọc:
- Là Cậu Trọc đặt tên cho đó. Như con Nụ đây Cậu Trọc gọi là Ỷ Lan.
Xem qua tờ giấy, thấy viết: "kế toán Trần Thị Luyến Ái", ông gấp lại, bỏ vào cặp, bắt tay Cậu Trọc:
- Chúng tôi sẽ xem xét vấn đề này.
Mọi người ra về cười nói, bình luận râm ran. Hoa kéo Nụ, cười rúc rích:
- Đi chầm chậm thôi, chặn đường làm quen thượng úy chứ?
- Thì ra là mày "muốn ăn gắp bỏ cho người" đấy nhé! Giờ tao chỉ muốn gặp Cậu Trọc để hỏi vì sao biết chuyện Ban Quản trị trong khi cả cái làng này như mù, như điếc thôi.
- Nói xấu gì Cậu đấy?
Cả hai giật mình.
- Cứ như là ma, Hoa nói, Cậu kể mấy chuyện còn lại cho bọn em nghe nào.
- Miệng thối rồi, để về súc miệng cái đã. Đừng có mà khôn, muốn nghe Cậu kể thì phải giúp Cậu khi Cậu cần có được không?
- Nhưng mà có tốn sức, tốn nhiều thời gian không đã?
- Cậu không làm khó đâu. Giờ Cậu phải về quạt cho vợ nó ngủ đã nhé.
Nói rồi Cậu Trọc rẽ đường tắt về nhà. Ai khác thì tức cười chứ dân làng Đông quá quen với cách sống trái đời của Cậu Trọc từ lâu rồi.
