Hạt giống

Tô Phú và Đào Nghệ đều làm quan đời nhà Tùy, cả hai đều thích âm luật nhưng tính khí mỗi người một khác.Tô Phú làm quan nhờ tiến cử chứ không qua các kỳ vượt vũ môn như Đào Nghệ.

     Sinh trưởng trong gia đình trọc phú nên Tô Phú ít nhiều có tính hợm mình pha chút mánh khóe bọn tiểu nhân hạ tiện.

     Một hôm, tổng trấn Hà Lộc tổ chức thi âm luật, ca nhi biểu diễn năm bài của Đào Nghệ mới hát một bài của Tô Phú. Nhưng cuối cùng Tô Phú vẫn đạt giải nguyên vì có sự hậu thuẫn của đám quan lại dòng tộc địa phương. Dù không đoạt giải nhưng ca từ của Đào Nghệ được truyền tụng trong nhân gian.

     Mùa xuân, tiết nguyên tiêu, tổng trấn Hà Lộc mở tiệc thưởng trăng, đang khi ca nhi biểu diễn, chân nhân Phù Minh vân du qua cửa, tổng trấn Hà Lộc lạy mời chân nhân ngắm trăng thưởng rượu. Được vài tuần, Hà Lộc hỏi chân nhân về số mệnh. Chân nhân cười nói:

- Sống thác có mệnh có số. Ngài tích đức thì con cháu vinh hoa được vài đời.

Có duyên gặp được chân nhân, Tô Phú, Đào Nghệ cũng muốn xem số mệnh, Phù Minh cười đáp:

- Mỗi người lấy cho ta một cọng rơm, ta xem cho.

Nhìn cọng rơm của Tô Phú, chân nhân nói:

- Hạt cỏ cũng có số phận, nếu bay vào nơi hoang hóa thì mọc khó nhưng thọ cao, nếu vào nương ruộng màu mỡ thì phát triển rất tốt nhưng chết bất đắc kỳ tử lúc nào không hay. Cọng rơm ngươi đưa ta xuất thân từ hạt giống lưng, người ta sàng lọc chưa sạch, do đó, dù cũng cho bông nhưng toàn là hạt lép, thân ngắn không lợp nhà được, nó chỉ xứng đáng lót ổ gà mà thôi.

     Cầm cọng rơm Đào Nghệ, chân nhân nhắm mắt than thở:

- Chao ôi! Quân tử kẻ nào không long đong số phận, chịu nhiều điều đàm tiếu của tiểu nhân. Cọng rơm ngươi đưa ta xuất thân từ hạt lúa chắc nhưng không may rơi vào vườn đất cát, thiếu nước, thiếu màu. Nó mọc được nhưng không thể cho hạt. Cơn cuồng phong qua cuốn nó bay lên vướng trên cành tùng, chim họa mi nhặt về lót ổ. Loài chim này dũng cảm, hót hay, khát vọng bay cao và tinh tế vô cùng. Những cọng rơm, chiếc lá lót ổ của nó phải sạch, chắc chắn. Tổ của chim họa mi nâng niu, ôm ấp, che chở đàn con thật tốt, không bão tố nào hất tung tổ của nó rơi xuống đất như tổ của các loài chim khác được. Nhà ngươi như cọng rơm nhỏ vậy, là chở che, ôm ấp, nâng niu khát vọng bay cao, líu lo tiếng hót yêu đời của loài họa mi dũng cảm . . .

     Tô Phú muốn chân nhân nói thật rõ số mệnh của mình, chân nhân đáp:

- Lời ta nói đã nhiều, các ngươi ngẫm kỹ mà sống.

Nói xong, phất tay áo một cái đi mất. Ánh sáng vầng trăng lúc này lấp lánh ánh vàng và hình như thoảng hương thơm đồng nội.